Auteur: Bart van Ommen - ⏱ 6 minuten
Springersknie, wordt ook wel een jumpersknie genoemd of patellatendinopathie en verwijzen allemaal naar dezelfde klacht, namelijk pijn aan de knieschijfpees. Deze klacht komt voornamelijk voor bij sporters. De hoge risico sporten zijn sporten waarbij veel wordt gesprongen. Uit onderzoek blijkt dat 45% van de topbasketballers last heeft van een springersknie. Omdat voor veel mensen springersknie een onduidelijke en onbekende klacht is leggen wij in dit artikel uit: Wat een springersknie precies is. Hoe een springersknie ontstaat? En in hoeverre een brace de genezing kan ondersteunen.
Kort antwoord
Een springersknie is een klacht die voelbaar is aan de voorkant van de knie, net onder de knieschijf, de strekpees. Een springersknie wordt vaak veroorzaakt door overbelasting, maar komt ook vaak voor tijdens een groeispurt. Rust is belangrijk voor een goed herstel. Een speciale kniebrace helpt de kniepees te ontlasten en geeft zo rust aan de pees tijdens activiteiten.
Wat is een springersknie?
De knieschijf wordt op zijn plek gehouden en aangestuurd door twee pezen. De quadricepspees verbindt de knieschijf met de spieren van het bovenbeen, de quadriceps. Aan de onderkant verbindt de knieschijfpees (medische benaming: patellapees) de knieschijf met het scheenbeen (medische benaming: tibia). Een springersknie beschrijft de klacht aan de onderste pees, daardoor is de pijn onder de knieschijf te voelen.
De klacht ontstaat doordat de knieschijfpees geïrriteerd is geworden. Meestal komt deze irritatie voor op de plek waar de pees vastzit aan de knieschijf, maar in principe vallen alle irritaties aan de knieschijfpees onder springersknie. De irritatie ontstaat veelal door overbelasting die vaak wordt veroorzaakt door springen, daar komt dan ook de naam vandaan.
Lees dit artikel voor meer informatie over de anatomie van de knie.
Klachten springersknie
Als je last hebt van een springersknie, kan je de volgende klachten ervaren:
- Pijn aan de voorkant van de knie, net onder de knieschijf.
- Stijfheid na een activiteit.
- Een plaatselijk opgezwollen knie (voorzijde).
De pijn kan verergeren bij hoog belastende activiteiten, zoals springen of sprinten, aangezien de pees dan het meest wordt belast. Bij veel mensen wordt de klacht minder als de spieren zijn opgewarmd, dus na een warming-up. De klacht wordt erger zodra de spieren weer afkoelen.
Wanneer ontstaat een springersknie?
Irritatie van de knieschijfpees ontstaat voornamelijk door veel springen. Hier heb je een verhoogde kans op deze klacht, als je een sport doet waarbij veel gesprongen wordt. Sporten met een verhoogd risico zijn onder andere: basketbal, volleybal, korfbal en andere sporten waarbij veel wordt gesprongen. Dat overbelasting een rol speelt blijkt uit onderzoek: 44,6% van de professionele basketballers hebben last van een springersknie, in tegenstelling tot 14,4% van de amateur basketballers. Er zijn echter een aantal zaken die de kans op een springersknie kunnen vergroten, namelijk:
- De trainingsduur onvoldoende opbouwen, waardoor de pees in één keer wordt overbelast.
- Onvoldoende dempende schoenen.
- Onjuiste spring- en landtechniek.
- Onvoldoende kracht in de benen.
- Een afwijking in de voet (bijvoorbeeld platvoet).
Een springersknie kan je in meerdere gradaties hebben. Sommige sporters krijgen ineens extreme pijn, terwijl andere er al jaren mee lopen.
Wat kan je doen tegen een springersknie?
Pijnintensiteit is moeilijk te meten, omdat het een emotie is. Deze wordt dan ook vaak met een schaal gemeten van 0 tot 10, waarbij 0 geen pijn is en 10 de meest extreme pijn is.
Het UMC Utrecht beschrijft: ‘’Als u pijnklachten ervaart tijdens het sporten, mogen deze niet boven een pijnscore 3-4 uitkomen.”
Hiermee wordt bedoeld dat je bij lichte pijn door kan blijven sporten, terwijl het met heftigere pijn verstandiger is om tijdelijk te stoppen. Als je kiest om door te blijven sporten is het verstandig om extra ondersteuning te zoeken. Hierbij kun je denken aan een brace, steunzolen en goede sportschoenen. Ook is het belangrijk je sportieve activiteiten verantwoord op te bouwen. Een fysiotherapeut kan je hierbij goed helpen. Hieronder lees je meer over de verschillende stappen binnen het genezingsproces.
Direct na ontstaan van de klacht
Direct na het ontstaan van de klacht kan je het gewricht koelen doormiddel van een cold-pack zoals Argicalm. Dit is voornamelijk van toepassing voor sporters die opeens ernstige pijn ervaren tijdens het sporten. Door de koeling wordt zwelling voorkomen en wordt de stekende pijn verminderd.
Lees dit artikel voor meer informatie over het gebruik van een cold-pack.
De eerste dagen na de blessure
Als je ernstige pijn ervaart, is het belangrijk om zo veel mogelijk rust te nemen, zodat de knieschijfpees kan herstellen. De knie volledig immobiliseren is in vrijwel alle gevallen niet wenselijk en niet nodig. Vermijd hoge belasting, zoals zwaar tillen, springen en rennen. Fysiotherapeutische oefeningen kunnen in deze fase een oplossing bieden, door op een gecontroleerde manier het gewricht in beweging te houden.
Hervatting van activiteiten
Als de pijn aan de knie is afgenomen kan je langzamerhand je sportactiviteiten weer oppakken. Het is wel verstandig om de knie te trainen door een minder belastende sportactiviteit te beoefenen. Denk bijvoorbeeld aan: fietsen, zwemmen of wandelen. Daarnaast adviseert een fysiotherapeut vaak om een patellabrace aan te schaffen, om zo de knieschijfpees extra te ondersteunen.
Na herstel
Na herstel van de knieschijfpees is het belangrijk om een nieuwe blessure te voorkomen. Het is daarom verstandig om de brace tijdens sportactiviteiten voorlopig te blijven dragen, omdat de knieschijfpees voor een lange tijd verminderde kracht kan hebben. Daarnaast is het verstandig om te kijken hoe je een tweede blessure kunt voorkomen.
Hoe werkt een kniebrace voor een springersknie?
Een springersknie is één van de veelvoorkomende klachten, er zijn daarom veel verschillende kniebraces die de knieschijf ondersteunen. In de acute fase wordt veelal een kniebrace geadviseerd met speciale pelotte rondom de knieschijf. Deze zorgt, in combinatie met compressie, voor een masserende werking tijdens dagelijkse activiteiten. Tijdens hervatting van sportieve activiteiten en ter preventie wordt een speciale patellaband geadviseerd. Deze kniebandage ondersteunt de patellapees en zorgt er zo voor dat de peesbelasting afneemt tijdens het sporten.
Silistab genu
Patellabrace
Is tape een goed alternatief?
Uit onderzoek van Sportmedisch Centrum UMCG blijkt dat een brace en tape, allebei klachten van een springersknie, verlichten. Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat een brace effectiever is dan tape.
Lees dit artikel voor wetenschappelijke informatie over het verschil tussen tape en braces.
Hoe kies je de juiste kniebrace?
Welke kniebrace het beste past bij jouw klacht, hangt af van meerdere factoren namelijk: de precieze locatie van de pijn, de pijnintensiteit en de intensiteit van de activiteiten waar de brace gedragen wordt. Om je bij deze keuze te helpen hebben wij Bracewijzer ontwikkeld, een online tool. Hieronder kun je via een aantal korte vragen direct zien welke brace het beste bij jouw klacht past.
Bracewijzer is niet bedoeld om een indicatie te stellen en is daarom geen alternatief voor een consult bij jouw huisarts, arts, fysiotherapeut en andere zorgprofessionals. Het is verstandig om jouw bewegingsklacht altijd kenbaar te maken bij een daartoe bevoegde zorgprofessional.
Hoe voorkom je een tweede springersknie?
Uiteraard voorkom je liever dat je een springersknie krijgt, dan dat je het geneest. Helaas kan je een springersknie ook een tweede keer krijgen, aan de zelfde knie, maar ook aan de andere knie. Daarom hebben wij enkele tips waarmee je een springersknie kan voorkomen:
- Bouw je training langzaam op: het is heel belangrijk dat je het trainen van je knieschijfpees rustig opbouwt. Door je training rustig op te bouwen versterk je je knieschijfpees, waardoor de pees beter bestand is tegen zwaardere belasting.
- Draag een kniebrace tijdens het sporten: ook als je al een lange tijd geen last hebt gehad van een springersknie, is het verstandig om bij de meeste intensieve activiteiten de brace te dragen.
- Zorg voor voldoende demping: een juiste schoen met een goede zool is belangrijk je trillingen te minimaliseren. Trillingen kunnen de pees en de gewrichten in de knie irriteren, waardoor je een verhoogde kans hebt op een nieuwe blessure. Goede schoenen en/of een dempende inlegzool, zoals Pedipro kan je hierbij helpen.
- Let op je springtechniek: een goede spring- en landingstechniek kan irritatie van de knieschijfpees voorkomen. Als je denkt dat je spring- en landingstechniek verbeterd moet worden, kun je het beste contact opnemen met een (sport)fysiotherapeut.
- Laat je voeten controleren: veel mensen lopen jarenlang door met afwijkingen in de voet, omdat ze met een paar kleine aanpassingen prima kunnen lopen en sporten. Het is als je een springersknie hebt toch verstandig om met jouw huisarts hierover te praten. Afwijkingen in de voet kunnen namelijk de kans op een springersknie vergroten en soms kunnen simpele oefeningen of corrigerende inlegzolen een groot verschil maken. Een podotherapeut of podoloog zijn hierin gespecialiseerd.
Bronnen:
- https://bracewijzer.nl/informatie-over-braces/onderzoek/patella-brace-bij-springersknie/
- https://nl.thuasne.com/nl/indicaties/gewrichten/knie
- https://www.umcutrecht.nl/nl/Ziekenhuis/Ziekte/Jumpers-knee
- https://www.thuisarts.nl/springersknie/ik-heb-springersknie
- https://www.sportzorg.nl/sportblessures/springersknie-jumpers-knee
- https://annatommiemc.nl/bewegingsklachten/springersknie-of-jumpersknee/
- https://www.gezondheidsnet.nl/spieren-en-gewrichten/bandje-en-tape-helpen-bij-springersknie
Bart van Ommen
Het kiezen van de juiste brace, passend bij jouw klacht en je situatie is geen makkelijke opgave. Daarom vinden wij het als leverancier onze taak om kennis over braces met je te delen, zodat je een overwogen keuze kan maken. De brace die bij jou past en jouw het beste ondersteunt in je activiteit.