Hoe een brace bekkenpijn en rugpijn tijdens een zwangerschap kan verlichten
Auteur: Bart van Ommen – ⏱ 2 minuten
Voor veel vrouwen is de zwangerschap een van de mooiste periodes. Helaas gaat deze periode ook gepaard met fysieke ongemakken. Deze neem je uiteraard voor lief, maar je kunt ervoor kiezen om je lage rug of bekken te ondersteunen met een bekken of zwangerschapsband. Bekkenpijn komt bij 67% van de zwangere vrouwen voor en is daarmee de meeste voorkomende bewegingsklacht tijdens de zwangerschap. Naast bekkenpijn vormen de klachten in de lage rug ook een groot aandeel.
Voor veel mensen is het echter onduidelijk of ze last hebben van rugpijn of bekkenpijn en komen deze klachten vaak tegelijk voor. Het is altijd aan te raden om met fysieke klachten tijdens de zwangerschap een fysiotherapeut of huisarts te raadplegen. Zij kunnen de indicatie stellen en samen met jou een behandelplan op maat maken. Een brace is in veel gevallen onderdeel van deze behandeling. Wij behandelen in dit artikel beide klachten en bespreken hoe een bekken-/rugbrace (ook wel bekkenband genoemd) verlichting kan bieden. Daarnaast zullen wij je informeren welke brace je het beste kan kiezen, waar je op moet letten tijdens het dragen en behandelen we een aantal vragen.
Kort antwoord
Een bekken- of rugbrace kan jouw pijnklachten verminderen door de meest pijnlijke bewegingen te beperken, het gewricht te corrigeren en te ondersteunen. Onze braces zijn klinisch getest op de toegevoegde waarde binnen lage rug klachten, bekkenklachten of bekkeninstabiliteit. Hierbij is het uiteraard belangrijk dat je de juiste brace bij de juiste klacht zoekt en dat je de brace goed draagt.
De klachten in het kort
Tijdens de zwangerschap verandert er veel in je lichaam. Al deze veranderingen hebben invloed op je gewrichten en spieren waardoor pijnklachten kunnen ontstaan. Behalve klachten in de rug en bekken kan het extra gewicht ook zorgen voor klachten in de benen, aangezien de balans van het lichaam verandert.
Bekkenpijn en bekkeninstabiliteit
Tijdens de fases van de zwangerschap bereidt het lichaam zich voor op de groei van het kindje en de bevalling. Hierbij verweken gewrichtsweefsels en rekken de spieren rondom de bekken. Deze klacht staat in de medische wereld bekend als symfiolyse. Dit woord betekent letterlijk dat de verbindingen (symfyse) oplossen (lyse). Een gevolg van symfiolyse is dat de gewrichten instabiel kunnen worden. Vandaar dat het in de volksmond bekkeninstabiliteit heet. Om je dagelijkse activiteiten zoveel mogelijk uit te kunnen blijven voeren is het belangrijk om bij pijnklachten de bekken te ondersteunen.
Bij bekkeninstabiliteit heb je veelal last van het sacro-iliacale gewricht (vaak afgekort als SI-gewricht). Dit gewricht is de verbinding van het heiligbeen naar de bekken. Het heiligbeen is vervolgens verbonden met de rug. Het gehele bovenlichaam wordt ondersteund door dit gewricht, waardoor dit gewricht extra wordt belast tijdens de zwangerschap. Dit in combinatie met mogelijke instabiliteit kan zorgen voor extreme pijnklachten.
De pijnklachten van bekkeninstabiliteit zijn vaak lokaal waarneembaar ter hoogte van de twee kuiltjes op de rug. De pijn kan ook doorstralen naar de billen, de lies en het been. Bij activiteiten worden de bekken vaak instabieler waardoor de pijnklachten verergeren.
Rugpijn
Rugpijn is een andere veelvoorkomende bewegingsklacht onder zwangere vrouwen. Het gewicht van de goreiende buik zorgt voor een extra belasting en andere belasting op de rug. Dit vraagt om een aanpassing in de rugspieren en zorgt voor een andere belasting van de wervels, waardoor er klachten kunnen ontstaan.
Dit wordt verergerd doordat de verbindingen tussen de gewrichten verweken, normaal proces tijdens een zwangerschap, net zoals dit gebeurd bij bekkeninstabiliteit. Voornamelijk lang staan, lopen en bewegen zal de pijnklachten kunnen verergeren. Tijdens het slapen verminderen de klachten vaak omdat de rug dan tot rust kan komen. Rust is dus een belangrijk advies. Daarnaast zijn fysiotherapeutische behandelingen, fysiotherapeutische oefeningen en ondersteuning door een lage rugbrace aan te bevelen. De lage rugbrace verslapt niet je spieren, maar ondersteunt je in een uiste houding tijdens de dagelijkse activiteiten.
Heb ik bekken- of rugpijn?
Bekkenpijn en rugpijn is vaak lastig te onderscheiden. Vanaf de buitenkant van het lichaam is namelijk niet duidelijk de lumbale (lage rug) van de sacrale (bekken, heiligbeen en stuitbeen) gewrichten te onderscheiden. Het is erg belangrijk om goed vast te stellen of je last hebt van je bekken of lage rug, al helemaal als je een brace overweegt. Als je een rugbrace koopt terwijl je bekkenpijn hebt zal de brace niet geschikt zijn en andersom. Raadpleeg daarom ook een fysiotherapeut of huisarts met je klachten.
Hoe een brace verlichting kan bieden
Braces helpen bij allerlei bewegingsklachten, zo ook voor bekkeninstabiliteit en lage rugklachten. Braces zijn vaak een goede aanvulling op de bestaande behandeling die kan bestaan uit: aanpassingen in het dagelijks leven en fysiotherapeutische behandeling en oefeningen. Daarom is het verstandig om deze optie met jouw zorgprofessional te bespreken. Hieronder lichten wij verder toe hoe een brace kan helpen jouw klachten te verminderen.
Liesbeth J. had ook last van bekkeninstabiliteit. Lees hier hoe een bekkenband bij haar de pijnklachten heeft verlicht.
Extreme bewegingen van de rug en bekken beperken
Bukken en andere extreme bewegingen doen vaak erg veel pijn bij bekken en rugklachten. Omdat het gewricht minder stabiel is wordt het gewricht niet goed aangestuurd. Het gevolg zijn de pijnklachten en/of vermoeidheidsklachten. Bij een instabiel gewricht is het daarom goed om deze extreme bewegingen te beperken.
Rug en bekkenbraces zullen de gewrichten nooit volledig immobiliseren. Dit is niet nodig en is nadelig voor de spieren. Deze braces beperken enkel de meest extreme bewegingen, waardoor ze goed te dragen zijn tijdens werk of activiteiten. Je hoeft ook niet bang te zijn dat je spieren verslappen door het dragen van een brace. In wetenschappelijke studies is aangetoond dat dit niet het geval is. Verderop in dit artikel lees je hier meer over.
Actieve correctie van de houding
Veel braces zorgen voor een actieve correctie van de houding. Een brace zorgt voor meer feedback over je houding en daardoor zal je zelf in staat zijn je houding beter aan te sturen. Dit zelfde principe geldt ook voor de lage rug- en bekkenbraces. Een brace kan je hierdoor actief helpen een juiste til- of bukbeweging te maken en ondersteunt je in de juiste houding tijdens het staan. Een brace is bedoeld om verantwoord te kunnen bewegen en zal je hierin ondersteunen. Het is dus van toegevoegde waarde op de behandeling van bewegingsklachten.
Ondersteuning bieden tijdens zwaardere activiteiten
Uiteraard is het verstandig om goed naar je lichaam te luisteren en niet door te blijven werken als de pijnklachten verergeren. Natuurlijk is rust niet altijd een optie, want we willen zo lang mogelijk actief blijven. Een brace kan, vooral in de laatste weken van de zwangerschap, extra ondersteuning bieden. Tijdens fysieke activiteiten worden de gewrichten extra belast, waardoor juist in de laatste fase van de zwangerschap de klachten toenemen. Een brace kan je hier ondersteuning bieden door de houding te corrigeren en extreme bewegingen te beperken.
Onderzoek
Het is belangrijk om te weten wat de toegevoegde waarde is van lage rug- en bekkenbraces. Daarom zijn onze braces klinisch onderzocht. De effectiviteit van lage rug en bekkenbraces is in verschillende wetenschappelijke onderzoeken ook aangetoond. Hieronder bespreken wij de uitkomsten van de klinische studies van onze bekkenbrace (Ortel P) en rugbrace (Lombamum) tijdens de zwangerschap.
De effectiviteit van de Ortel P en Lombamum
In dit onderzoek deden 46 zwangere vrouwen mee met bekkeninstabiliteit die in het tweede trimester (12 tot 27 weken) van de zwangerschap zaten. Alle vrouwen werd gevraagd om aan te geven hoeveel pijn ze hadden. De deelnemers werden vervolgens willekeurig in drie groepen gedeeld. De eerste groep droeg de Ortel P, de tweede groep droeg de Lombamum en de derde groep droeg geen brace. Het doel van dit onderzoek was om de effectiviteit van bekkenbanden in het algemeen te onderzoeken, maar met dit onderzoek is ook meteen de effectiviteit van deze twee braces gemeten.
In het 3e trimester (27 tot 42 weken) werden alle vrouwen weer gevraagd hoeveel pijn ze hadden aan de hand van speciale vragenlijsten. Uit het onderzoek bleek dat de pijn van de vrouwen zonder bekkenband gelijk bleef, terwijl de pijn van de vrouwen met een bekkenband significant afnam. De onderzoekers geven aan dat door deze test de effectiviteit van een bekkenband gevalideerd is, en daarmee een goed hulpmiddel is voor zwanger vrouwen met bekkeninstabiliteit.
Bron: Pregnancy and pelvic girdle pain: Analysis of pelvic belt on pain
De werking van een bekkenbrace op de spieren
Er wordt vaak beweerd dat braces de spieren verslappen. Hoewel dit bij sommige zeer restrictieve braces het geval kan zijn, is dit bij stabiliserende en ondersteunende braces niet zo. Daarom werd in dit onderzoek uitgezocht in hoeverre een bekkenbrace de spieren verslappen.
In dit onderzoek deden 17 met bekkeninstabiliteit mee, maar ook 17 mensen zonder bekkeninstabiliteit als controlegroep. Beide groepen werd gevraagd om 6 weken een brace te dragen, na deze 6 weken werd de spiermassa rondom de romp gemeten. Uit het onderzoek bleek dat de spiermassa rondom de romp bij beide groepen niet was afgenomen. De onderzoekers raden daarom het dragen van een bekkenband aan bij bekkeninstabiliteit. Daarnaast geven ze aan dat het een relatief onschuldig en laagdrempelig hulpmiddel is om de pijn te verlichten.
In dit onderdeel van het artikel gaan wij verder in op de werking van een brace op spieren.
De juiste brace kiezen
Het kiezen van de juiste brace voor jouw klacht is erg belangrijk. Zoals eerder aangegeven zal een brace niet goed zijn werk kunnen doen als je de verkeerde brace bij jouw klacht kiest. Daarom is het belangrijk om te achterhalen vanuit welk(e) gewricht(en) jouw klacht precies komt. Een indicatie laten stellen door jouw huisarts, fysiotherapeut is daarom aan te bevelen. Als je duidelijk last hebt van het sacro-iliacale gewricht (SI-gewricht) zal een keuze voor een bekkenband (Ortel P) gegrond zijn. Als je last hebt van meerdere gewrichten, al dan niet in combinatie met de onderrug dan is een speciale zwangerschap rugbrace (Lombamum) aan te raden.
Ortel P
De Ortel P is een bekkenband die specifiek het SI gewricht ondersteunt. Deze band wordt gedragen op de billen en is 10 cm breed. De brace heeft twee verstelbare banden die je met klittenband strakker en losser kan trekken om de hoeveelheid ondersteuning in te zetten. Deze brace is ook geschikt voor mensen die niet zwanger zijn en klachten hebben aan het SI gewricht.
Klik hier om een klantervaring van deze brace te lezen.
Lombamum
Je hoort het al aan de naam, de Lombamum is een brace speciaal ontworpen voor zwangere vrouwen. Het is een unieke rugbrace voor tijdens de zwangerschap. Waar de Ortel P enkel is voor klachten aan het SI-gewricht is de Lombamum ook geschikt voor lage rugklachten, al dan niet in combinatie met bekkenklachten.
De Lombamum heeft net zoals de Ortel P verstelbare elastische banden waarmee je de mate van ondersteuning kan instellen. Daarnaast wordt de brace compleet geleverd met twee buikbanden, één voor de eerste drie maanden en één voor de overige zes maanden. Daardoor kan je de brace de gehele zwangerschap gebruiken ter ondersteuning. De baleinen in de rug zorgen er voor dat behalve de bekken ook de rug wordt ondersteund.
Tips voor het dragen van een brace
Als je een rug of bekkenbrace gaat dragen dan is het belangrijk dat je aan de volgende dingen denkt:
- Draag de brace niet de hele dag: het is niet goed om de brace hele dagen achter elkaar te dragen. Voornamelijk als je rust, is het verstandig om de brace even af te doen. De brace zit strak op je huid en het is ook goed als je huid af en toe lucht krijgt. Vraag ook je fysiotherapeut of je tijdens oefeningen wel of niet de brace moet dragen. Dit kan verschillend zijn per indicatie en behandelplan.
- Draag de brace niet in de nacht: als je slaapt komt het gewricht tot rust en is het daarom niet nodig om een bekken-/rugbrace te dragen. Het is daarom niet verstandig om met een brace te gaan slapen, behalve als het wordt aanbevolen door jouw arts of therapeut.
- Blijf in beweging: vaak worden de pijnklachten erger als je veel beweegt, daarom is het erg verleidelijk om gewoon minder te gaan bewegen. Het is echter verstandig om je gewrichten voldoende in beweging te houden. Vaak kan je de pijnklachten verlichten door meer pauzes te houden en tijdens activiteiten de brace te dragen. Het advies is dan ook veelal: Blijf bewegen op geleide van pijn.
- Zorg dat je de brace goed om doet: lees goed de instructies door, of bekijk de aantrek- instructies op ons YouTube-kanaal en zorg dat je de brace goed om doet. Als je de brace te hoog of te laag doet zal het onvoldoende ondersteuning geven. Voornamelijk bij de Ortel P moet je hier op letten omdat dit een relatief smalle brace is. Deze brace moet goed over het SI-gewricht vallen om ondersteuning te bieden. Zie dit artikel voor meer informatie hoe je een brace goed om doet.
- Zorg dat de brace schoon blijft: hoe minder lagen er tussen de huid en de brace zijn hoe meer zweet zich verzameld in de brace. Was de brace daarom regelmatig door de voorschriften uit de handleiding op te volgen. Hiermee voorkom je huidirritatie.
Vraag en antwoord
Er zijn een aantal vragen die wij vaak krijgen. Hieronder geven wij antwoord op deze vragen.
Is een brace slecht voor de spieren?
Er wordt vaak gezegd dat braces de spieren verslappen. Hoewel er een kern van waarheid in zit is het belangrijk om aan te geven dat dit voor de meeste braces niet het geval is. Alleen braces die een gewricht volledig immobiliseren zullen de spieren verslappen. Als een gewricht namelijk geïmmobiliseerd is dan kun je dat gewricht niet meer bewegen, waardoor de spieren niet gebruikt worden. Spieren die niet gebruikt worden breken zichzelf uiteindelijk af.
De meeste braces immobiliseren het gewricht niet volledig, maar bieden ondersteuning en corrigeren het gewricht. Immobiliserende braces worden enkel bij extreme klachten ingezet waarbij elke beweging van het gewricht schadelijk kan zijn. Denk bijvoorbeeld aan botbreuken en ernstige blessures. Wij behandelen deze vraag in meer detail, in dit artikel.
Hoelang en wanneer moet ik een brace dragen?
Het is verstandig om de brace voornamelijk te dragen als je actief bezig bent. Tijdens activiteiten heeft jouw gewricht namelijk de meeste ondersteuning nodig. Hoelang je de brace precies moet dragen hangt voornamelijk af van jouw klachten. Mocht je meer informatie willen over deze vraag, dan kun je dit artikel lezen.
Na hoeveel weken kan je een bekken-/rugbrace dragen?
Bij klachten is het altijd verstandig om samen met je huisarts en/of fysiotherapeut een behandelplan op te stellen. Het dragen van een brace is hier veelal een onderdeel van. Hierin kun je samen bepalen hoelang je een brace gaat dragen. Veelal gaat dit op geleide van pijn en bouw je het dragen van de brace af. Maar in sommige gevallen blijf je een brace dragen bij bepaalde activiteiten. Er staat dus niet een standaard periode voor het dragen van een brace. Dit is afhankelijk van jouw persoonlijke situatie. Een belangrijke richtlijn is de pijn tijdens activiteiten.
Kan je een bekkenbrace ook na de zwangerschap dragen?
In veel gevallen houden rug- en bekkenklachten ook nog een bepaalde periode aan. Immers, je lichaam en ook de samenstelling van gewrichten moet zich weer herstellen. In deze periode is het raadzaam om een brace te blijven dragen. Daar waar de (pijn)klachten afnemen kun je ook het dragen van de brace afbouwen.
Zijn er nadelen aan het dragen van een brace?
Een brace beperkt je in je beweging horen we vaak. En ja, dat doet deze. Maar dat doet een brace niet voor niets. De brace zorgt voor een actieve en correcte houding tijdens je dagelijkse activiteiten en voorkomt zo (pijn)klachten. Het is dus belangrijk dat je niet kijkt naar de beperking dat je hebt met een brace, maar probeer te kijken naar wat je juist kan door de brace.
Is jouw vraag nog onbeantwoord?
Mocht je nog vragen hebben die niet beantwoord zijn, dan kun je die achterlaten hieronder in de reacties. Uiteraard kun je voor persoonlijke vragen ook direct e-mailen naar info@bracewijzer.nl. Wij zullen zo spoedig mogelijk reageren.
Bart van Ommen
Het kiezen van de juiste brace, passend bij jouw klacht en je situatie is geen makkelijke opgave. Daarom vinden wij het als leverancier onze taak om kennis over braces met je te delen, zodat je een overwogen keuze kan maken. De brace die bij jou past en jouw het beste ondersteunt in je activiteit.