Auteur: Bart van Ommen - ⏱ 3 minuten
De enkel wordt dagelijks intensief belast tijdens het lopen en is een zeer gevoelig gewricht. Jaarlijks hebben 680.000 Nederlanders een enkelblessure. Het is de tweede, meest voorkomende, klacht onder sporters. Verstuiking of verzwikking is klacht nummer één, maar ook pijn in de achillespees en artrose in de enkel komt vaak voor. In dit artikel lees je alles over enkelklachten. Je leest hoe enkelklachten ontstaan, wat mogelijke behandelmethodes zijn en hoe een brace verlichting kan geven. Daarnaast kun je onderaan deze pagina onze Bracewijzer invullen om direct advies te krijgen welke enkelbrace het beste past bij jouw klacht.
De anatomie van de enkel
De enkel vormt de verbinding, het scheenbeen (tibia) met enkele botdelen, de voet. Het enkelgewricht bestaat uit twee delen, het bovenste spronggewricht en het onderste spronggewricht. Het bovenste spronggewricht zorgt ervoor dat de voet naar beneden en naar boven kan bewegen. Het onderste spronggewricht zorgt dat de voet naar binnen en buiten kan kantelen. Bindweefsel, gewrichtsbanden (ligamenten) en pezen houden het enkelgewricht bij elkaar en zorgen voor de sturing van de bewegingen. In de medische wereld worden deze bewegingen als volgt genoemd:
- Naar beneden buigen: plantairflexie
- Naar boven buigen: dorsaalflexie
- Naar binnen kantelen: supinatie
- Naar buiten kantelen: pronatie
Veel voorkomende klachten
Je kunt verschillende klachten krijgen in je enkel, hieronder worden de drie meest voorkomende klachten besproken.
Verstuikte of verzwikte enkel
Eén van de meest voorkomende enkelklachten is een verstuikte of verzwikte enkel. In principe verwijzen zowel een verstuiking, als een verzwikking naar dezelfde klacht. De klacht ontstaat namelijk door een ongewone beweging van het onderste spronggewricht. Hierdoor kunnen de gewrichtsbanden zijn ingescheurd of in ernstige gevallen afgescheurd. Het woord verzwikking wordt vaak gebruikt voor minder extreme klachten. De klacht wordt vaak een verstuiking genoemd als de enkel tijdelijk niet meer kan functioneren. Veel mensen herkennen een verstuiking/verzwikking snel, aangezien het gepaard gaat met plotselinge pijn. Deze ongewone kantelingen komen vaak voor tijdens het sporten.
Direct na de verstuiking kun je het beste de enkel niet meer belasten en de enkel hoog houden. Het wordt aangeraden om je enkel te koelen met een icepack, zoals argicalm, om zwelling en pijn tegen te gaan. Als de ergste pijn over is kan de enkel weer beheerst belast worden. Hier begint de herstelfase. Een compressiebrace kan in deze fase ondersteuning te bieden en helpt zwelling te voorkomen. Hierdoor kun je vaak de enkel relatief snel weer belasten tijdens dagelijkse activiteiten. De laatste fase is de hervattingsfase, in deze fase worden alle gewenste activiteiten weer opgestart. Afhankelijk van de situatie en de wens voor activiteit kan een brace je helpen. Deze enkelbraces geven je mentaal, maar ook biomechanische steun. De ongewone beweging wordt door de enkelbrace geremd en/of voorkomen.
Meer weten over bovenstaande onderwerpen?:
- Pijn bij wandelen, wat kan ik er tegen doen?
- Helpt een enkelbrace bij blessures?
- Klantervaring: een enkelbrace bij pijn in het hielbeen
Pijn in de achillespees (achillodynie)
Meestal wordt pijn in de achillespees veroorzaakt door een ontsteking, genaamd tendinitis. De pijn is vooral te voelen aan de achterzijde van de hiel. Deze klacht komt voornamelijk voor bij sporters tussen de 40 en 75 jaar en wordt veroorzaakt door overbelasting en repeterende bewegingen. Nadat de klacht is vastgesteld is het belangrijk om de enkel rust te geven. Net zoals bij een verstuikte of verzwikte enkel, kan je de pijn verlichten door het gewricht te koelen met een icepack, Argicalm. Ook een speciale enkelbrace kan de pijn verlichten en het herstel bevorderen. Deze brace heeft een speciaal ontworpen hielkussen om de achillespees te ontzien tijdens activiteiten. Ook worden nachtspalken vaak geadviseerd bij peesklachten. Deze spalk voorkomt peesverkorting tijdens de nacht.
Artrose in de enkel
Artrose ontstaat doordat het kraakbeenweefsel is aangetast. Bij veel mensen is deze klacht ontstaan door ouderdom of aangeboren. Het heeft altijd te maken met een verkeerde belasting van het gewricht voor een langere periode, als gevolg van bijvoorbeeld een trauma. Hoewel de schade aan het kraakbeen meestal onomkeerbaar is, kan de pijn wel verminderd worden. Een brace kan het gewricht op sommige plekken ontlasten, waardoor de pijn afneemt. Daarnaast kan een compressiebrace het waarnemingsgevoel (de propioceptie) van het gewricht verhogen. Deze braces worden vaak op lange termijn gedragen en vooral tijdens intensieve activiteiten, aangezien artrose niet van zichzelf overgaat.
In onderstaande artikelen kun je meer lezen over dit onderwerp:
Hoe kies je de juiste brace?
Het is als consument erg lastig om de juiste keuze te maken. Het is echter wel belangrijk dat je een brace kiest die jouw enkel op de juiste manier ondersteunt. Wil je meer weten over hoe een brace werkt, lees dan dit artikel. Wij helpen je graag met de keuze van je enkelbrace met onze Bracewijzer. De Bracewijzer is niet bedoeld om een indicatie te stellen en is daarom geen alternatief voor een consult bij jouw huisarts, arts, fysiotherapeut en andere zorgprofessionals. Het is verstandig om jouw bewegingsklacht altijd kenbaar te maken bij een daartoe bevoegde zorgprofessional.
Bronnen:
- Enkelblessures – ongevalscijfers Veiligheid.nl (2013)
- https://nl.thuasne.com/nl/indicaties/gewrichten/enkel
- https://hielspoorinfo.nl/andere-voetklachten/achillespees-ontsteking
- https://www.thuisarts.nl/verstuikte-enkel/ik-heb-verstuikte-enkel
- https://www.zorgvoorbeweging.nl/verzwikte-verstuikte-enkel
Bart van Ommen
Het kiezen van de juiste brace, passend bij jouw klacht en je situatie is geen makkelijke opgave. Daarom vinden wij het als leverancier onze taak om kennis over braces met je te delen, zodat je een overwogen keuze kan maken. De brace die bij jou past en jouw het beste ondersteunt in je activiteit.